Pakiet służy do modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym ze źródeł punktowych, liniowych i powierzchniowych zgodnie z metodyką zawartą w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie wartości odniesienia niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. nr 16/10).
Program wykonuje następujące obliczenia:
stężeń maksymalnych z jednego lub wszystkich emitorów, odległości wystąpienia stężeń maksymalnych i krytycznych warunków atmosfery, emisji granicznej,
automatycznej oceny zakresu obliczeń, stężeń maksymalnych, średniorocznych i częstości przekroczeń określonych wartości (D1) lub 99,8 percentyla ze stężeń maksymalnych, w sieci receptorów na różnych wysokościach, z podaniem krytycznych parametrów atmosfery oraz udziału emitorów,
opadu pyłu w sieci receptorów oraz udziału emitorów w opadzie.
Pakiet "Operat" posiada atest Instytutu Ochrony Środowiska w Warszawie. Stosuje go ponad 1300 użytkowników.
Może być wykorzystany do uzyskania decyzji administracyjnych dla dowolnej technologii, raportów oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, kart informacyjnych przedsięwzięć, wniosków o wydanie pozwolenia na emisję pyłów i gazów do atmosfery, zgłoszeń instalacji
Informacje szczegółowe
Emitory powierzchniowe mogą być w kształcie koła lub wielokąta, a liniowe mogą składać się z wielu różnych odcinków - program dzieli je automatycznie na emitory zastępcze. W przypadku emitorów liniowych - dróg można stosować do obliczania stężeń w powietrzu metodykę CALINE3 – uwzględniającą mieszanie powietrza wywołane ruchem pojazdów. Liczba emitorów nie jest ograniczona. Emitory mogą być przypisane do grup co pozwala na chwilowe wyłączanie grup z obliczeń w celu stwierdzenia ich wpływu na wyniki.
Obliczenia można prowadzić w sieci do 64 000 receptorów. Oprócz standardowej siatki można wprowadzić dodatkową siatkę zaw. współrzędne np. dla budynków mieszkalnych, w tym wysokość receptora i szorstkość terenu. Umożliwia to obliczenia stężeń na różnych wysokościach elewacji budynku. Pakiet zawiera róże wiatrów dla całej Polski (z katalogu z 1980 r.) z możliwością ich edycji i drukowania wykresów i zestawień tabelarycznych. Możliwy jest import róż z plików otrzymywanych z IMGW.
Współrzędne emitorów (punktowych, liniowych, powierzchniowych), granic zakładu oraz dodatkowych rysunków mogą być odczytane (poprzez zaznaczanie myszą) ze zeskanowanej mapy terenu ( w formacie TIF, BMP ,JPG, PNG) lub mapy z AutoCAD-a (dwg, dxf).
W czasie obliczeń stężeń w sieci receptorów można jednocześnie obliczać stężenia dla 40 zanieczyszczeń. Program wykonuje także obliczenia dla odorów w jednostkach zapachowych.
Baza danych jest obsługiwana przez serwer Firebird 2.1. Do pakietu dołączona jest bezpłatna przeglądarka danych, którą można np. przekazać razem z plikiem projektu do urzędu.
Pakiet zawiera szereg ułatwień we wprowadzaniu danych:
wprowadzanie jednocześnie parametrów lub emisji wszystkich emitorów z możliwością wklejenia bloku komórek np. z Excela,
klonowanie emitorów oraz tworzenie serii emitorów leżących wzdłuż jednej linii np. wentylatorów na dachu.
tworzenia bibliotek typowych list zanieczyszczeń (np. kotłownia) oraz typowych składów frakcyjnych pyłu. Ponadto program umożliwia wybór składu frakcyjnego z bazy danych kilku tysięcy analiz wykonanych przez EPA oraz z bazy CEIDARS, w tym pyłu PM 2,5.
mapy terenu można automatycznie pobierać z serwerów Google Maps i WMS.
Prezentacja wyników
Pakiet umożliwia wydruk kilkudziesięciu różnych zestawień m.in.:
emisji maksymalnej, rocznej i średniej z podanego emitora,
parametrów wszystkich emitorów na terenie zakładu,
parametrów i emisji dla wszystkich emitorów,
tabelę sumy emisji z wszystkich emitorów,
emisji związków organicznych (LZO) w przeliczeniu na węgiel organ.,
wyniki obliczeń stężeń maksymalnych wraz z oceną wyników,
wyniki obliczeń emisji granicznej dla danego emitora i grupy emitorów,
wyniki obliczeń stężeń w sieci receptorów tj. :stężenia maksymalne, średnie, częstość przekroczeń założonych wartości (lub 99,8 percentyl) i krytyczne parametry atmosfery,
udział emitorów w stężeniu średniorocznym,
wyniki obliczeń opadu pyłu i udziału emitorów w opadzie,
oraz wykresów:
izolinii stężeń maksymalnych, średnich w sieci receptorów ,częstości przekroczeń (lub 99,8 percentyla ze stężeń) i opadu pyłu,
jw. lecz z wypełnieniem obszarów zadaną paletą kolorów.
W tle wykresu można umieścić zeskanowaną mapę terenu z obrazów w formatach BMP,JPG,WMF,PNG oraz z AutoCada w formatach DWG i DXF. Wykresy izolinii mogą być drukowane w podanej skali np. 1: 5 000. Ponadto dostępne są wykresy trójwymiarowe
Wszystkie tabele można zapisać do pliku w standardzie RTF i potem wykorzystać w wielu edytorach tekstu.
Wszystkie wykresy można zapisać do pliku w standardzie WMF i np. wstawić jako wektorowy rysunek do Worda dla Windows. Wykresy izolinii mogą być ponadto zapisywane w formacie DXF, JPG, GIF, PNG, SVG i SHP . Dostępny jest eksport do PDF w zadanej skali. Wykresy izolinii można też eksportować do Google Earth. Program posiada kreator zbiorczej dokumentacji pozwalający na łączenie zestawień i wykresów Można stosować inną mapę do odczytu współrzędnych i inną pod wykresem izolinii, program zawiera narzędzia do dopasowania tych map.
SPALANIE służący do obliczania emisji z procesów spalania oraz parametrów emisji (prędkości i temperatury gazów) i przekazywania wyników do pakietu "OPERAT" dla Windows. Program oblicza też stężenia w spalinach i porównuje z dopuszczalnymi wg. rozporządzenia o standardach emisyjnych.
SAMOCHODY v. EMEP/EEA, którego zadaniem jest obliczenie emisji z środków transportu i przeniesienie wyników do pakietu "Operat-FB".
MASZYNY ROBOCZE do obliczania emisji z maszyn roboczych na podstawie norm europejskich (bezpłatny dla posiadaczy modułu "Samochody")
CHŁODNIE KOMINOWE uwzględniający obliczenia wyniesienia spalin algorytmem M.Schatzmana i A.J. Policastro (zawartym w VDI 3784)
iMeteo służy do pobierania publicznie dostępnych danych obserwacji meteorologicznych z serwerów IMGW i tworzenia róż wiatrów.
MSKP służy modelowania stężeń godzinowych na podstawie wyników z sieci pomiarowej, z uwzględnieniem korekty wynikającej z pomiarów.